เรื่องย่อ

ภาคสุดแค้น พ.ศ.2515

สองครอบครัว คือ ครอบครัว "นางแย้ม" กับ "ตาเทือง" มีลูกชายคนโตคือ "ประยงค์" แต่งงานกับ "อัมพร" ลูกสาวของ "ตาขัน" กับ "นางอ่ำ" ประยงค์และอัมพรกำลังจะมีลูกด้วยกันอย่างมีความสุข แต่เกิดเหตุร้ายขึ้น เมื่อตาเทืองเห็นแก่ตัวปล่อยน้ำเข้าที่นาของตาขัน ทั้งคู่จึงมีปากเสียงกัน ตาขันพลั้งมือฆ่าตาเทืองตาย ทำให้นางแย้มโกรธแค้น แช่งตาขันให้มีอันเป็นไป และคำสาปแช่งดูเหมือนจะได้ผล เพราะในคืนนั้นเองตาขันก็ถูกฟ้าผ่าตายตามตาเทืองไป สร้างความเศร้าโศกเสียใจให้กับครอบครัวของอัมพรเป็นอย่างมาก และในวันนั้นอัมพรคลอดลูกพอดี

ความโกรธแค้นของนางแย้มที่มีต่อครอบครัวของอัมพรเพิ่มขึ้นทวีคูณ เพราะนางแย้มเกลียดชังลูกสะใภ้เป็นทุนเดิม นางแย้มหาเรื่องด่าอัมพรตลอดเวลา ทำให้ "อุไร" น้องสาวของอัมพร ทนไม่ไหวจึงด่ากลับอย่างไม่ยอมให้ใครมาแตะต้องพี่สาว ตัวของอุไรนั้นรักอยู่กับ "ลือพงษ์" ลูกชายเจ้าของคิวรถประจำทาง ทำให้เป็นช่องทางของนางแย้มที่คอยยุยง "โกตา" และ "นกเล็ก" พ่อแม่ของลือพงษ์ให้เกลียดชังอุไร เพราะหมายตาลือพงษ์ไว้ให้ "พะยอม" ลูกสาวคนเล็กของตน

หลังจากอัมพรคลอดลูกชาย นางแย้มตั้งชื่อให้ว่า "ยงยุทธ" นางแย้มพยายามจับคู่ให้ประยงค์กับ "สุดา" ลูกสาวของ "ตานาก" กับ "นางสำลี" เพื่อนสนิทของตน เมื่ออัมพรรู้เรื่องจึงเกิดความหึงหวงและทะเลาะวิวาทอย่างหนัก เหตุการณ์นี้เองทำให้นางแย้มถือโอกาสไล่อัมพรกลับบ้านและไม่ให้กลับมาอีก อัมพรกลับบ้านด้วยความชอกช้ำ และคิดหาทางเอาลูกชายของตนที่ยังอยู่กับนางแย้มคืน

อุไรเผลอใจแอบได้เสียกับลือพงษ์ โดยที่นางแย้มรู้เห็นเหตุการณ์จึงสั่งให้ "ประยูร" ลูกชายคนกลางพยายามตีสนิทกับอุไรให้ลือพงษ์เห็น ทำให้ลือพงษ์โกรธเผลอได้เสียกับพะยอม นางแย้มบอกให้โกตากับนกเล็กรู้ และจับลือพงษ์แต่งงานกับพะยอมทันที

ประยงค์ทุกข์ใจที่ไม่ได้อยู่กับลูกเมีย เอาแต่กินเหล้าเมาไปวันๆ ขณะที่อัมพรพยายามอย่างมากที่จะเอาลูกกลับมาเลี้ยงเองให้ได้ จึงเกิดทะเลาะตบตีกับนางแย้มจนต้องขึ้นโรงพัก ทำให้อุไรและอัมพรได้รู้จักกับ "ร้อยตำรวจตรีทวี" ที่พยายามไกล่เกลี่ยไม่ให้มีเรื่องกัน ทวีถูกชะตากับสองพี่น้องมาก อาสาไปส่งถึงบ้าน จึงได้รู้เรื่องราวที่เกิดขึ้น และได้ขออุไรแต่งงานเมื่อรู้ว่าอุไรท้องเพราะลือพงษ์แต่งงานไปแล้ว แต่อุไรปฏิเสธเพราะเข็ดกับความรัก

ประยงค์ถูกสุนัขกัดแต่ไม่สนใจดูแลตนเองจนเป็นไข้ขึ้นสูง เมื่อถูกส่งโรงพยาบาลก็พบว่าเป็นโรคพิษสุนัขบ้าระยะสุดท้าย ก่อนเสียชีวิต ประยงค์บอกนางแย้มผู้เป็นแม่ให้คืนลูกให้อัมพร นางแย้มรับปากแต่กลับไม่ทำตามนั้น เมื่ออัมพรเห็นว่าตนเองคงไม่ได้ลูกชายคืนมาแน่แล้ว จึงตัดสินใจย้ายเข้าไปเปิดร้านอาหารในเมืองเพื่อเริ่มต้นชีวิตใหม่ ทวีขออัมพรแต่งงาน เพื่อจะได้มาดูแลครอบครัวนี้ ในขณะที่สุดาก็ได้แต่งงานกับประยูร

ภาคแสนรัก พ.ศ. 2534

อัมพรกับทวีมีลูกสองคนคือ "ธนา" กับ "มยุรีย์" ส่วนลูกสาวของอุไรที่เกิดจากลือพงษ์คือ "ระพีพรรณ" ทางฝ่ายครอบครัวของลือพงษ์กับพะยอม มีลูกชายชื่อ "ลือชัย" ประยูรกับสุดา ก็มีลูกด้วยกันสองคนคือ "ปวริศ" และ "ลลดา" ยงยุทธลูกชายของอัมพรนั้น นางแย้มผู้เป็นย่าสอนให้เกลียดแม่มาตั้งแต่เด็ก โดยบอกว่าอัมพรมีคนมาติดพันจนทิ้งสามีและลูก และทำให้พ่อก็ตรอมใจตาย

เวลาผ่านไป เด็กๆ ต่างเติบโตขึ้น และรู้จักกันในฐานะนักเรียนโรงเรียนเดียวกัน สร้างความระทมทุกข์ให้กับอัมพรเป็นอย่างมาก เพราะยงยุทธที่เข้าใจผิด เมินเฉยต่อเธอ ธนากับมยุรีย์เองก็ไม่เคยนับถือยงยุทธเป็นพี่ชาย เพราะเห็นการกระทำที่ยงยุทธแสดงกับแม่ ทั้งยงยุทธยังไม่เคยเห็นเขากับมยุรีย์อยู่ในสายตาว่าเป็นน้องอีกด้วย ยงยุทธมีโรคประจำตัวคือหอบหืดตั้งแต่เด็ก ทำให้เขากลายเป็นคนอ่อนแอทั้งร่างกายและจิตใจ แต่สิ่งหนึ่งที่ทำให้ยงยุทธเหนือกว่าธนาก็คือ "หทัยรัตน์" ลูกสาวเจ้าของกิจการร้านทอง มีใจให้เขาคนเดียวมาโดยตลอด ทั้งๆ ที่ธนาเองก็หลงรักหทัยรัตน์อย่างหัวปักหัวปำ และพยายามตามตื๊อหทัยรัตน์ทุกวิถีทาง ส่วนปวริศลูกชายของประยูรก็มาตามจีบระพีพรรณ โดยที่อุไรไม่ชอบใจอย่างมาก

ภาคสุดแค้นแสนรัก พ.ศ. 2544

หลังจากเรียนจบ ธนากลายเป็นนักร้องนักแสดงที่มีชื่อเสียง เช่นเดียวกับลลดาซึ่งกลายเป็นดาราสาวสุดฮอต ลลดาแอบชอบธนามานานแล้ว แต่ธนายังคงปักใจอยู่กับหทัยรัตน์ มยุรีย์มีอาชีพเป็นครู ส่วนยงยุทธก็ได้เป็นผู้จัดการธนาคาร หทัยรัตน์กับระพีพรรณเรียนจบแพทย์ทำงานในโรงพยาบาลเดียวกัน ปวริศซึ่งเป็นตำรวจยังคงมั่นคงในความรักกับระพีพรรณ ขณะที่ลือชัยมีชีวิตย่ำแย่กว่าคนอื่น เพราะติดคุก ติดยาบ้า จนระพีพรรณต้องทำหน้าที่พาน้องต่างมารดาไปบำบัดและคอยดูแล ทำให้พะยอมซาบซึ้งในน้ำใจของระพีพรรณมาก

อัมพรเองก็ตรอมใจเรื่องยงยุทธหนักขึ้นทุกวัน จนในที่สุดก็ล้มป่วยหนัก ทุกคนพยายามให้ยงยุทธมาเยี่ยมอัมพร ทำให้ยงยุทธรู้ว่านางแย้มโกหกเขาเรื่องแม่ ยงยุทธมาเยี่ยมอัมพรและเรียกเธอว่าแม่ก่อนที่อัมพรจะสิ้นใจอย่างสงบ ฝ่ายนางแย้มล้มป่วยลงเป็นมะเร็งระยะสุดท้าย ก่อนเสียชีวิตนางได้ขอโทษกับสิ่งที่ทำกับครอบครัวของหลานชาย ซึ่งยงยุทธก็เข้าใจได้ว่าย่าทำไปเพราะรัก ไม่อยากเสียตนไป เมื่อไม่มีย่า ยงยุทธเหลือเพียงหทัยรัตน์เท่านั้น

แต่เขาก็ต้องเสียใจเมื่อรู้ว่าหทัยรัตน์ปฏิเสธเขา เพราะตลอดหลายปีที่ผ่านมา คนที่รักและอยู่เคียงข้างเธอเสมอจริงๆ แล้วคือธนา ยงยุทธตัดสินใจบวชเพื่อยุติปัญหาความแค้นที่มีในอดีตทุกอย่าง ธนากับหทัยรัตน์จึงสมหวังในความรัก เช่นเดียวกับปวริศและระพีพรรณ ที่ในที่สุดอุไรก็ยอมให้ทั้งคู่แต่งงานกัน เพราะต้องการยุติความแค้นในอดีตเช่นกัน